Een beter onderwijs begint bij …

Een jaar of 20 geleden, zo in het eerste decennium van de 21e eeuw, waren veel mensen zichzelf aan het herontdekken. Het wemelde van de zelfhulpboeken, want mensen wilden graag passie voor hun werk voelen en zich helemaal op hun plek voelen. Voor schoolkinderen die het lastig hadden op school om allerlei redenen gingen ouders ook zoeken naar alternatieve oplossingen. Een nieuwe orde is nog altijd niet ontstaan, maar de anarchie van toen is verdwenen.

Een wirwar van scholen

Je had een heleboel verschillende richtingen in de didactiek. Bijzonder onderwijs heette dat fenomeen en hier volgen een paar voorbeelden: Montessorischolen, Vrije Scholen op basis van antroposofie, Jenaplan om te leren zelfstandig te creëren, nog een paar meer en dan helemaal als uiterste visie was er Iederwijs, of Democratische scholen. En er was nog Natuurlijk Leren, waar ik zelf op ben afgestudeerd in Griekenland. Dat was indertijd de modernste richting in de reguliere didactiek. Ten slotte gaven ouders soms thuisonderwijs.

Als een kind het niet redde op een ouderwetse school, gingen de ouders – heel logisch – experimenteren met zulk bijzonder onderwijs. Als ze een serieuze school troffen of het onderwijs net toevallig paste bij hun kind, was het probleem opgelost. Helaas gebeurde dat lang niet altijd. Veel bijzondere scholen waren niet zo serieus en als een kind bijvoorbeeld echt dyslectisch was, heel druk of moeite had met leren, werd het op de nieuwe school ook weer moeilijk. Of was men daar juist minder ingespeeld op leerlingen die extra hulp behoefden.

Andere ouders gingen zelfs thuisonderwijs geven. Naar de buitenwereld toe deden ze daar bijzonder stoer over, maar in de praktijk was dat een zware weg. Als ouder ben je meestal niet bevoegd om les te geven en je hebt bovendien een andere rol in het leven van je kind. Leraar is een beroep. Ik heb er vijf jaar gestudeerd en dat was niet voor niets. Veel kinderen hadden ook moeite op school, omdat hun ouders ze zo afwijkend opvoedden. Dan konden ze geen vriendjes vinden of ze hadden thuis geleerd zo kritisch op de leerkracht te zijn, dat ze niets meer konden leren.

Het was zo’n wirwar van scholen dat ik op de website van mijn praktijk een handleiding voor ouders had geschreven. Die hielp veel mensen om een goede schoolkeuze te maken. Ook had ik een handleiding geschreven om op een positieve manier problemen op school op te lossen met de leerkracht of de schoolleiding. Naar aanleiding daarvan werd ik er nog wel eens bijgeroepen, wanneer een kind in de knel zat. Soms hielp een gesprek met de juf of meester, andere keren paste een andere school beter voor een kind. Ik vond het heel speciaal om te zien hoe kinderen opknapten, wanneer ze op een nieuwe school positiever benaderd werden. Dan schoten ze zonder uitzondering een aantal niveaus omhoog in hun schoolprestaties en vaak hadden ze dan ook opeens wél vriendjes.

Een systeem voor extra hulp op school

Omdat veel bijzondere scholen bijna altijd minder gemakkelijk konden omgaan met leerlingen die iets extra’s nodig hadden, kwamen veel ouders terug van het experimenteren met ander onderwijs. Hun kinderen moesten uiteindelijk een diploma zien te halen en het reguliere onderwijs was toch vaak het beste uitgerust om extra hulp te bieden aan kinderen. Veel bijzondere scholen bestaan nog wel, maar ze werken meestal minder afwijkend dan een jaar of 15-20 geleden.

Het reguliere onderwijs heeft deze slag gewonnen, maar dat is niet omdat gewone scholen beter zijn. Het is omdat er een – ontzéttend moeizaam – systeem kwam om extra hulp te krijgen voor een schoolkind. We hebben er zelf niet meer mee te maken gehad en ik had mijn praktijk al niet meer toen dit systeem ontstond. Maar ik hoor er wel eens over van ouders. Ieder jaar moet de hulp opnieuw beoordeeld worden, waarbij er geregeld van álles fout gaat. Daarnaast bemoeien zowel Jeugdzorg als de gemeente zich ermee en is het een gebed zonder einde voordat er eindelijk hulp is. En dan is de hulp lang niet altijd effectief.

Het mooiste was geweest als de reguliere scholen waren meegegroeid met de vraag van hun leerlingen. U kunt van alles tegen mijn stelling inbrengen, maar een school is er om de kinderen taal, rekenen, lezen, geschiedenis, aardrijkskunde en nog wat kennis bij te brengen. Niet om kinderen op te voeden en bezig te houden, totdat de ouders eindelijk eens klaar zijn met werken aan hun carrière.

Scholen die weer normaal lesgeven

Schooldagen zijn lang voor een kind. Ik kan me de verveling nog goed herinneren van vroeger en dat was echt niet alleen omdat er totaal geen aandacht was voor mijn hoogbegaafdheid. Van half 9 tot 3 uur buitenshuis moeten doorbrengen en ook nog tussen de middag moeten overblijven, is veel te zwaar voor kinderen.

In Griekenland is de school van 8 tot 1 uur ‘s middags. Ieder lesuur duurt 45 minuten en dan is er een speelkwartier. Zo houden de kinderen het beter vol en tegenwoordig kunnen ze langer blijven om hun huiswerk te maken, totdat de ouders uit hun werk komen. Dat is ook een groot probleem, omdat Grieken vanwege de EU-regels verplicht tot 5 uur moeten werken zonder siësta bij 40° in de zomer. De kinderen moeten dan maar op school blijven, die dan een naschoolse opvang wordt. Vreselijk voor iedereen.

Wat ik hiermee wil zeggen, is dat ik zeker vind dat er op school weer meer ouderwets lesgegeven mag worden. Ophouden met al die politieke beïnvloeding en wokegekte en normaal werken aan taal, rekenen en de andere normale schoolvakken. En het leren mag niet vóór groep 3 beginnen. Ook mag het niet zo razendsnel gaan als tegenwoordig het geval is. Daardoor creëer je als school zelf leerproblemen. Absoluut! Maar dat is niet het enige dat misgaat in het onderwijs. Als dit didactische gedeelte opgelost wordt, zijn er nog steeds problemen.

Ouders kunnen ook veranderen

En dat zijn aandachts- en opvoedproblemen. Tegenwoordig word je als ouders geacht om allebei fulltime te werken. In een land als Griekenland moet dat, want anders kom je eenvoudigweg niet rond. Maar hier in Nederland liggen de salarissen hoog en is het niet nodig dat beide ouders zo hard werken. Als je een gezin wilt, moet je er zijn voor je kinderen en ze zelf opvoeden. Dat mag je niet van de school verwachten. Als je buitenlands bent, moet je je kinderen ook gewoon Nederlands leren. Kun je dat niet, dan ga je op Nederlandse les of oefen je door Nederlands tegen ze te praten.

Een kind heeft een thuis nodig, waar het veilig is en waar ook regels zijn om zich aan te houden. Waar de ouders tijd nemen om ze van alles te leren. Niet een thuis waar ‘s avonds snel gekookt moet worden en dan hup kinderen op bed, omdat de ouders zo nodig een carrière moeten. Waar nergens tijd voor is en waar de kinderen geen grenzen leren, omdat pappa en mamma geen tijd voor ze hebben. Die moeten halsoverkop boodschappen doen, eten bestellen, schoonmaken en opruimen in plaats van bij de kinderen te zijn. Dit soort ouders is vaak ook te gierig om een schoonmaakster te nemen.

Dát is net zo’n groot probleem voor leerprestaties bij kinderen als het feit dat scholen slecht opgeleid en allemaal duur parttime extra personeel in dienst hebben. Als ouders weer gewoon tijd nemen voor hun gezin, is al die bijles niet meer nodig en dat scheelt iedereen veel geld en tijd. Dan komen de mannelijke onderwijzers ook weer terug, waardoor scholen niet meer zo zeikerig over regeltjes doen (ja ik ben ook een vrouw en weet er alles van!). Rustig an lieve mensen! Leg de verantwoordelijkheid niet alleen bij school neer, maar kijk ook eens naar wat je zelf beter kunt doen in je gezin.

Dit was mijn bijdrage aan de maatschappij voor vandaag. Even mijn artikel delen en doneren graag!